Rubagylar

RUBAGYLAR

Sen süýjini gören, ajyny dadan,
Saňa pikirlenmek berlendir, adam,
Gömlen zadyň bary hazyna däldir,
Tylla däldir her bir ýalpyldan zadam.

***

Egrilige endik eden el erbet,
Ýürekleri paralaýan dil erbet,
Aýyp däldir ýara alsaň söweşde,
Söweş görmän ýaralansaň - şol erbet.

***

Bu durmuşdan many alman garradyň,
Ýasda solman, toýda gülmän garradyň,
Iliň bagtyň eýesinden gabanyp,
Bagtyň nämedigin bilmän garradyň.

***

Atyr ys saçmagy gülden öwrenýän,
Mähire çoýmagy Günden öwrenýän,
Goý, ýüz ýaşdan bärde ölmesin görip, -
Men adam bolmagy şondan öwrenýän.

***

Suwa giren bolsaň, ýüzeniň ýagşy,
Aýlawa goşulsaň, ozanyň ýagşy,
Göterip ýörenden towuk ganatyn,
Dünýäde ganatsyz gezeniň ýagşy.

***

Ähli zady akyl bilen saýgaryp,
Gezeris biz gowy zady eý görüp,
Näçe töhmet atyldygça keseden,
Ýagşy adam barýar şonça beýgelip.

***

Takyr ýerde ýöräp bilmän taýyp ýör,
Özüni aňrybaş dana saýyp ýör,
Sümsünip il-günden kemçilik gözläp,
Kimdigini özi ile ýaýyp ýör.

***

Ejizi söz bilen çirkizjek bolma,
Suwa gonan guşy ürküzjek bolma,
Ykbalym daş zyňyp berkitdi meni, -
Sen kesejik zyňyp gorkuzjak bolma!

***

Edep-terbiýäni öýden gözleýän,
Ýalňyşsa, pälinden gaýdan gözleýän,
Köp gepläp, hiç zady aýtmaýany däl, -
Az gepläp, köp zady aýdan gözleýän.

***

Bir ýanym haýyr iş, arzuw bir ýanym,
Ynammyň yzyna düşüp barýaryn,
Gaýtalaýan hakykaty içimden:
"Guýjak deňzin özi tapar derýanyň".

***

El uzynmy - işiň biter birkemsiz,
Dil uzynmy - gyrasynda gorpuň siz,
Ýüzi agraslardan çekinmäň hergiz,
Mydam gülüp ýörenlerden gorkuň siz.

***

Togsan bolan ýerde hökman ýüz bardyr,
Toý-ýasda ägä bol: synçy göz bardyr,
"Ýalan söz bergim ýok" diýýän adamyň,
Jübüsinde mydam ýalan söz bardyr.

***

Çagajyk göteren ellere gurban,
Süýji söz paýlaýan dillere gurban,
Gowularyň meýlisinden ýer ýetdi,
Meni adam eden ýyllara gurban.

***

Şemal diýlip garaşyldy -ýel oldy,
Tiken diýlip garaşyldy - gül oldy,
Öýünde güldüler aýdan sözüne, -
Märekede aýdan sözi bal oldy.

***

Ýürekdäki ýara bitmeýär hergiz,
Geň ahwalat gözden gitmeýär hergiz,
Arzan düşen ýeňşiň ömri gysgadyr,-
Gymmat düşen ýeňiş ýitmeýär hergiz.

***

Kimdigimiz il-gün duýdurar bize,
Ýazgyt öz donuny geýdirer bize,
Doňuz jojukka-da seňrik ýygyrtsa,
Bedew garranda-da söýdürer bize.

***

Gelin: "Söýýän" diýdi, ot aldy ýürek,
Soň diýdim özüme: göçme biderek,
Juwan çagyň aýdylmadyk şirin söz,
Elli ýaşdan soňra nämäňe gerek!

***

Aýrylmawer gujur -gaýrat, erkiňden,
Hiç bir işde peýda ýokdur görküňden,
Kerwene goşulyp bilse-de her kim,
Kerwenbaşy çykýan däldir her kimden.

***

Ýagşylyk et, ertir ýerne salar men,
Özüm ýykyldymmy, özüm galar men,
Iman bilen ynsap bergin, Hudaýym,
Galan zady aklym bilen alar men.

***

Mydam bir tabyňy sakla, arabam,
Öwülmäge doly hakly, arabam,
Goý, ötsünler deňden boşja ulaglar,
Jygyldyňa dönem, ýükli arabam!

***

Güjükdir öýdenmiz it bolaýmasyn,
Ýüpekdir öýdenmiz çit bolaýmasyn,
"Gel" diýilse, ähli ýere gyssanma,
Birden "gel" yzynda "git" bolaýmasyn.

***

Aga gerek ýola atarmak üçin,
Dost gerek duşmanyň itermek üçin,
Ýerde ýatan merdiwana gülmegin,
Ýatandyr ol seni götermek üçin.

***

Arpa özün öwdi: "Men-şaly"diýip,
Kilim özün öwdi: "Men-haly" diýip,
Ýel gaýdyran peşmek agaja güldi:
"Uçubam bileňok men ýaly" diэip.

***

Ýada düşýär işdemi ýa öýdemi,
Oglan wagtym atam janyň aýdany:
"Iş bitiren märekede gürlemez,
Hem goýduryp bolmaz gaçyp gaýdany".

***

Eýelejek bolma töri, kümsüjek,
Şeýtan şägirtlerniň biri, kümsüjek,
Märekede öwünmäge howlukma,
Tanaýanlar entek diri, kümsüjek!

***

Garynja aw diýip çenenen barmy?
Egri agaçlardan gönelen barmy?
Altmyş ýaşap: "Men heniz ýaş" diýýänden,
Heý, maslahat alyp gönenen barmy?

***

Aşyklara gülli maý bolmakçy men,
Ýeke çykan ýigde taý bolmakçy men,
Dutar bolanymdan bagşysumaga,
Tamdyr gurýan daýza laý bolmakçy men.

***

Kimiň kimdigini duýýandyr il-gün,
Iş bitirseň, hormat goýýandyr il-gün,
Göripler synyňdan aslyşýan bolsa,
Diýmek, akyllysyň, söýýändir il-gün.

***

Göwnümi göteren diller ýadymda,
Arkada daş gizlän eller ýadymda,
Bilýän nämedigin gowy günleriň,
Yaman gün görkezen ýyllar ýadymda.

***

Ýurt eziz, synag köp - döz gelerin men,
Asla küýsemerin özge ýeri men,
Uçjak boldum, ýerden galyp bilmedim,
Aýby ýok, uçurdym özgeleri men!

***

Gynanamda solan dostum sag bolsun!
Begenemde gülen dostum sag bolsun!
Dogan ýyllarboýy gapymdan gelmez,
Her hepdede gelen dostum sag bolsun!

***

Ýyllar - ýyndam keýik, ýetdirmez saňa,
Durmuş çyn küştçüdir, utdurmaz saňa,
Parhsyz geçdiň ownuk zatlaň deňinden,
Indi uly zatlar tutdurmaz saňa.

***

Maňlaý gerek ýagşy ýar almak üçin,
Yhlas gerek ýerden bar almak üçin,
Başyn sypaladym, "ýençdi"diýip,
Pursat peýleýärmiş ar almak üçin.

***

Beýikmi - zehini gabanyp bilmez,
Danamy - dar ýere gabalyp bilmez,
Etjek hereketiň hasaplamasa,
Goý, ýolbars bolaýsyn, aw alyp bilmez.

***

Bigünä bendäni darany gördük,
Ejizi şir bolup gorany gördük,
Gep getirip ýykyp gül çaly ýigdi,
Her gün baryp halyn sorany gördük.

***

Begenjek hoş habar getiren bolsaň,
Begenjek ýagşy iş bitiren bolsaň,
Owadan çeňňekden ne peýda saňa,
Wah, balyk ýok ýerde oturan bolsaň.

***

Siňek zeýrenermiş: ''Kowulýan" diýip,
Agaç zeýrenermiş: "Döwülýän" diýip,
Mis hem zeýrenermiş: "Düşünemok men,
Altyn neçüýn beýle öwülýär?" diýip.

***

Begenýän altmyşdan gädenim üçin,
Ajyny, süýjini dadanym üçin,
Ýalňyş ädimlerim, size minnetdar,
Dogry ädimleri ädenim üçin.

***

Akyllymy - ile gatyşandyr ol,
Akmakmy - il bilen itişendir ol,
Gül dessesi solanyna gynanmaz,-
Birin begendirip ýetişendir ol.

***

Ýumşuň merde düşsün, gülüp bitirsin,
Ýagşy niýet maksadyňa ýetirsin,
Aç gapyny, şemal girsiň içeri,
Yzy bilen goňşularam getirsin!

***

Gybaty söýýäne aklym haýrandyr,
Taýýary iýýäne aklym haýrandyr,
Ýüpde serilgi dur çaga arlygy,-
"Men bagtsyz" diýýäne aklym haýrandyr.

***

Çar ýanyma pikir bilen garap men,
Menzil geçýän baş atyp, baş yrap men,
"Oýa wagtym uklatmawer, ýa Hudaý!"-
Şol gaýtalap ýören Amanmyrat men.

***

Bişen gawun ýaly süýji dugym, heý,
Hyýaly şatlygym, hasrat-gaýgym, heý,
Sen giç tapdyň meni, juda giç tapdyň,
Ýollarda azaşan şirin söýgim, heý!

***

Ýeketünek çakylygy näbilsin,
Dişsiz bende sykylygy näbilsin,
Kiçijik adamdan çykar gykylyk,
Uly adam gykylygy näbilsin.

***

Il-gün bilen bir ýerden suw içer men,
Il-gün bilen menzilleri geçer men,
Gözlegde men, tapan gowy zatlarmy,
Il-günüme pişme edip seçer men.

***

Başym çaşdy: işik kaýda, tör kaýda,
Kalba syrdaş aýdym kaýda, tar kaýda,
Ýadadym geleniň göwnün göterip,
Meniň göwnüm götermeli är kaýda!

***

Ynsan il-gün bilen goşulyp sana,
Zähmet bilen ýeter abraýa-şana,
Görmegi başaran gowy adamdyr,
Duýmagy başaran - hakyky dana.

***

Bir zat kime lezzet, kime-de müýndür,
Çar ýanyň gürrüňdir, çar ýanyň syndyr,
Kölegeli gürrüň galdyrmak aňsat,
Kölege gürrüňin galdyrmak kyndyr.

***

Akmak sözden many alarmy, heý-de,
Akylly ýas ýerde gülermi, heý-de?
Ataň arkasynda oturan ogul,
Ýoluň uzaklygyn bilermi, heý-de?

***

Ýalany bolanyň çyny bolarmy?
Ýalta kişiň gowy güni bolarmy?
Iki çetde darak kakmasa ussat,
Halynyň gyrasy göni bolarmy?

***

Ejiz arkasynda gaýa bolalyň,
Ýolda ownamalyň, çeýe bolalyň,
Meýlis saçagy-ha ýazyldy dostlar,
Indi dilimize eýe bolalyň.

***

Dertlikäň dost gelse, "Gal, kişi!" bardyr,
Ýaz gelse, göwünleň galkyşy bardyr,
Ýumruk iş bitirse - aňyrsy gargyş,
Akylly iş bitirse - alkyşy bardyr.

***

Il-günümden paýhas - bal alaryn men,
Özünem kemter däl, bol alaryn men,
Ýaman habarlary dökmäge barýan,
Buşluk habar bilen dolanaryn men.

***

Işsiz bolma ömrüň ötesi barka,
Maksat tut myrada ýetesi barka,
Neneň döremesin Görogly begim,
Jygalybeg diýen atasy barka!

***

Durmasyz ýerlerde durmaň nämedir,
Görmesiz zatlary görmäň nämedir,
"Büdredim şu ýatan daşa men" diýip,
Şol daşa sögünip durmaň nämedir?

***

Bu Watana juda gerek siz, kцşek,
Diýdirme özüňe "dereksiz", köşek,
Dagyň depesine çykmakçymy sen?
Ilki ýere söýgiň gerekdir, köşek!

***

Bürgüt: "Doýman dag-u-düzlerden" diýdi,
Aşyk: "Doýman gara gözlerden" diýdi,
Samsyk kişä öwüt berdim ýürekden,
"Bizar boldum samsyk sözlerden" diýdi.

***

Söz ýasama bolsa, beýit galjakmy,
"Dag" kagyzdan bolsa, beýik galjakmy,
"Awy ganly"bolsa, tüpeň tutanyň,
Çölde towşandyr-u-keýik galjakmy?

***

Üýşmeleňe ýagşy habar getirdik,
Ýola çyksak, sargytlary bitirdik,
Il-gün hormat goýup töre geçirdi,
Atamyzyň adyn arşa ýetirdik.

***

Gyşyk gepläp, kalby dilen tapylar,
Adam bol, gadyryň bilen tapylaň,
Amanat eşikli toýa bardyňmy,
Barmagyn зommaldyp, gülen tapylar.

***

Gymmatly bol meňzäp altyn-kümşe sen,
Yralarlar meňzäp ýörseň gamşa sen,
"Pylan han" diýseler giň saçak ýazyp,
Garaşyber ertir agyr ýumşa sen.

***

Hoş habara guşa meňzäp gaýan men,
Il-güni özüme dogan saýan men,
Danalykda meşhur bolan adam däl,
Danalaryň sözün ile ýaýan men.

***

Näzenin gyz saýlap-seçer barjagyn,
Şu hakykat ýadyňyza saljagym:
Kilim satjak alyjyny gizlese,
Özi geler haly satyn aljagyň.

***

Ykbala kaýyl bol, gaçylmaz, ballym,
Görip ýüzden ýagty saçylmaz, ballym,
Bir kakaňda açmasalar gapyny,
Ýumruklap ursaň-da açylmaz, ballym.

***

Haýra golaý durup, şerden gaçaly,
Gün bolup, çar ýana ýalkym saçaly,
Garraýarys. Muňa gynanma, dostum,
Garrylykda - danalygyň açary.

***

Sag-aman garşylap her güni, aýy,
Rubagy ýazýaryn basyryp çaýy,
Kim göçürip alsa, kim ýat beklese,
Şoldur maňa iliň ýapan serpaýy!

***

Rysgal tapan öz kärinden utanmaz,
Halal ojak öz töründen utanmaz,
Geçen günleň käbirinden utanan,
Geljek günleň hiç birinden utanmaz.

***

Pikirler üznüksiz çal başa münýä,
Pelsepeçi bolup ýörünmi men ýa?!
Indi waharman deý süýjeýär ömür,
Indi nämedigin aňladýar dünýä.

***

Bilbil uçdy, garga gondy baglara,
Dolanma ýok, maýam, ajap çaglara,
Yssy. Ötegçi men. Bir suwdan gandyr,
Soň ýola sal. Geçen güne aglama!

***

Çem gelene ýassyk oklap törümden,
Apaladym adamlaryň baryn men,
Ýüregimi dönderemsoň bazara,
Özümi ýitirip, tapman ýörün men.

***

Göz kütelen, saçym çalaran, Watan,
Bir gün kerweniňden galaram, Watan,
Gitsem, at dakylan agtyjak bolup,
Ýene gujagyňa dolaram, Watan!

***

Ýagşy zatmy - begen hem-de oňla sen,
Ýaman zatmy - gynan hem-de geňle sen,
Meniň gürrüňime açar gerek däl,
Açykdyr ol. Diňe ünsli diňle sen.

***

Yhlasyňa yhlas ýetmez, balary,
Galan däldir gonulmadyk gül, ary,
Bal salynan gapjagazy öwýärler,
Owadanmyş... wah, gör-ä sen bulary!

***

Kim dözmändir, kimse geýip gidipdir,
Kim tapmandyr, kimse iýip gidipdir,
Atam: "Tohummyzda baýlyk goýan ýok,
Adyňyzy goýuň!" diýip gidipdir.

***

Alnymyzda Hudaý beren ýaş bardyr,
Nadyl däl biz, akyldyr-u-huş bardyr,
Ýüki nädip düşüreňde bolmaýar,
Wah, göterip äkitmekde iş bardyr.

***

Gelseňiz ak öýüň töri siziňki,
Bagymyň almasy, nary siziňki,
Ýüzüm gyzartmadyk, aýal doganlam,
Meniň at- abraymyň ýary siziňki!

***

Daga ýagan ýagyş düze-de ýeter,
Ile gelen rysgal bize-de ýeter,
Ýagşy adamlara goldaw beriň siz,
Şeýtseňiz, ýagşy zat size-de ýeter.

***

Öýden çyk, bu sözüm oýun däl, gardaş,
Ile gatyş, adam goýun däl, gardaş,
Bilseň, gapy diňe ýapylmak däl-de,
Açylmak üçin hem goýulýar, gardaş.

***

Haýyr işe urbalyk goşmaga taýyn,
Hak söz üçin ýanyp - bişmäge taýyn,
Goý, perzendim bilen ýaşytdaş bolsun,
Danamy, yzyna düşmäge taýyn.

***

Ataň dek guwanyp ýörjek tapylmaz,
Eneň dek kükregin gerjek tapylmaz,
Mal ýitirsek, beren tapylar weli,
Namysy ýitirsek berjek tapylmaz.

***

Durmuş - mekdep, many almalysyň sen,
Ýagşy-ýaman parhyň bilmelisiň sen,
Ýere gülme, çykdym diýip agaja,
Aşak düşüp, ýere gelmelisiň sen.

***

Görlen düýşler ýagşa ýorulsun, dostlar,
Giden gelsin, gujak gerilsin, dostlar,
Iliň bizi gowy görmegi üçin,
Iliň gowy ýeri görülsin, dostlar.

***

Ejiz bolup, sähel zada solan bar,
Çyn är bolup, öz üstünden gülen bar.
Işläp, ömürboýy çukur gazana,
Pil tutmagy "öwretmäge'' gelen bar.

***

Eždatlaryň ary-namysy ýetsin,
Oturtsalar, türkmen halysy ýetsin.
Bir gujak ýetenden gymmatsyz zatdan,
Gymmat zatdan şänik ýalysy ýetsin.

***

Anyklyk çaklama-çenden başlanýar,
Çydamlylyk agyr günden başlanýar,
Duşmanyňa hergiz gargyş etme sen,
Beýiklik diýen zat şondan başlanýar.

***

Müňkür ýagşylygy bilermi, iller?
Ýyl ötsün, sap tylla solarmy, iller?
Gelip goşulmasa gysga köçeler,
Uzyn köçäň görki bolarmy, iller?

***

Gürleýän köp, danaň sözi sargandyr,
Ylgaýan köp, baýrak alýan türgendir.
Mergen däldir awa tüpeň çeneýän,
Uran awun alyp gelýän mergendir.

***

Asly halal adam satarmy, heý-de?
Görip sözüne bal gatarmy, heý-de?
Ýarak itiň terbiýelän güjügi,
Geçene jabjynman ýatarmy, heý-de?

***

Pes pälwandan emeldir-u-tär çykmaz,
Mugt iýýän binamysdan kär çykmaz.
Aksakgal çykaýmaz gysganç adamdan,
Sahy adamdanam söwdagär çykmaz.

***

Düzelerçe boldy, däl indi çaga,
Adynyň yzyna goşuldy "aga,"
Bu gün meni öwüp agzy ýadady,
Taýýarlanýar ertir ýamanlamaga.

***

Ýalňyşdyrar, bimahal çak gezmäň siz,
Syr aýdylsa, adam boluň - gizläň siz,
Ýalan sözüň düýbi köp samrandadyr,
Çyn sözi-de dymmalardan gözläň siz.

***

Oglan-da, bu durmuş oýnan ekeni,
Wah, duýmaly zady duýman ekeni,
Gyzaryp: "Söýemok" diýen gyz söýüp,
Gülüp: "Söýýän!" diýen söýmän ekeni.

***

Danalara doýman gulak asdym men,
Basjak ýerim oýlanyp, soň basdym men,
Juda kyn gördüler meni öwmegi,
Sag bolsunlar, öwülmämsoň ösdüm men!

***

Düýn aýdylan ýaly gulagymda dur,
Atamyzdan galan bir nesihat bu:
"Durmuş çaýkamasa, kämil bolmarsyň,
Çaýkana-çaýkana durlanýandyr suw".

***

Kelle gerek dürs ýoldan gitmäge,
Gaýrat gerek maksadyňa ýetmäge,
Gereginden artyk degişýän adam,
Ukypsyzdyr çuňňur pikir etmäge.

***

Ykbal kimsäň göwnün awlap gelýändir,
Ykbal kimsäň golun baglap gelýändir,
Öňümizden utanç barmaýan bolsa,
Yzymyzdan ömür aglap gelýändir.

***

Durmuş kän siltedi, düşmedim oda,
Hergiz namart kişä barmadym dada,
Bir arassa adam hoş sözün diýdi,
Hapysaň müň boş sözünden zyýada.

***

Söýeneniň gitse, ýamany şoldur,
Durmuş aldap utsa, ýamany şoldur,
Aýagyň çaňyny süpürmek aňsat,
Kelläni çaň tutsa, ýamany şoldur.

***

Azapsyz, güzapsyz abraý-at gelmez,
Çawuň daşa düşüp, ýakyn-ýat gelmez.
Ap-aňsatdyr ýalan şöhrata ýetmek,
Ah, ömrüňi iýmän, çyn şöhrat gelmez!

***

Hemişe sadaja geýerdi ejem,
Az geplärdi, az hem iýerdi ejem,
"Bu gün çorba ýetse, şükür ediň siz,
Ertir palaw ýeter" diýerdi ejem.

***

Göwnüň neçüýn döwülýänin bilenok,
Günäň nädip ýuwulýanyn bilenok,
"Meni hemme ýerde öwýärler"diýýär,
Wah, öwülip kowulýanyn bilenok!

***

It ata degsindi: "Ürkejik"diýip,
Daş çägä degsindi: "Urpajyk" diýip,
Ýolbars gujagynda oturan towşan,
Möjege degsindi: "Gorkajyk"diýip.

***

Ýazgydyň döşünden itip bilmez sen,
Haram iýseň, gije ýatyp bilmez sen,
Hudaý bagt berse, tutarsyň ýöräp,
Bermedimi, ylgap tutup bilmez sen.

***

Öter durar, salym ýokdur aý-güne,
Oglanjyk ata bor, gyzjagaz - ene,
Erkek hergiz öe howlugýan däldir,
Aýal öwrülmese bir jan-bir tene.

***

Rubagynyň piri, eý, Omar Haýýam,
Kitabyňy mydam ýanymda goýýan,
Il-güne, heý, bir zat berip bildimmi?!
Garrylyk çagyna ýetildi eýýäm!

***

Arzuw çohdur, uzaweriň, ýollar,heý!
Terk eýlemäň, ýagşy niýet-päller, heý!
Zehinim bar bolsa, ortakdyr hemme,
Siziň bilen şahyrdyryn, iller, heý!

***

Garyp göwün sähel zada mes bolar,
Girrik nirä barsa, gury ses bolar,
Kim öz ykbalyndan zeýrenip ýörse,
Il ýanynda mertebesi pes bolar.

***

Işlemän iýmegi söýýär perzendi,
Ony gurçuk bolup iýýär perzendi,
Çekgesi çalardy egninden düşmän,
"Iliň kakasy zor" diýýär perzendi.

***

Owadan geýinsem ýaş bolaymayyn!
Bir näzenin gelne duş bolaýmaýyn!
Öwmäň meni, kelläm öňem zordandyr,
Ynanyp, soň size iş bolaýmaýyn!

***

Ýanaşanyn bilniksizje soýjak bar,
Gözi diňe gum astynda doýjak bar,
Neneň gowy Aýyň asmandadygy,
Ile dözmän, kümesinde goýjak bar.

***

Ýarak bolsaň, daňyljagyň bilip goý,
Ýaňra bolsaň, ýaňyljagyň bilip goý,
Birini güýmeýän oyunjak bolsaň,
Irizeňde zyňyljagyň bilip goý.

***

Ýagşy niýet hökman ýetirer toýa,
Agzybirlik bolar ojaga söýe,
Gelniňi öw - ogluň öýden gitmesin,
Ogluňy öw - gelniň goşulsun öýe.

***

Munda eden işim hem adym galsa,
Ýatlajak ýakynym hem ýadym galsa,
Adybeg deý az ýaşanma kaýyl men,
Yzda Görogly deý zürýadym galsa.

***

Gelsek, ejem cykyp, garşy alyndyk,
Gitsek, ejem cykyp, ýola salyndyk,
...Daýzam meni gujaklar, aglar,
Hem ejem direler sähel salymlyk!...

***

Ýaşa hoş habaryň boljagy üçin,
Ýaşa bagtyň ahyr güljegi üçin,
Baglar çapgyn ýele, sowga döz geler,
Bir gün şowhun ýazyň geljegi üçin.

***

Ähli zady "bilip" ýörsedik bizem,
Gapdalda gaýşaryp dursadyk bizem,
"Eýdiň, beýdiň"diýip, baý, öwredýär-ä,
Öz eýdip-beýdenin görsedik bizem.

***

Durmuş meni çar ýan oklaýar, gapýar,
Aýnadan men bolup bir garry bakýar,
"Aladadan dyndym. Ýaşayn!" diýsem,
Ýene bir alada gapymy kakýar.

***

Seniň-ä ýoklugyň, meniň barlygym,
Käte küýsäp diýýän: "Dünýäň darlygyn!"
Eger bu jahanda adym galaýsa,
Käbäm ejem, saňa minnetdarlygym!

***

Il- gün ýagşy ýerde tutansoň ady,
Göripler gowşadyp bilämez bady,
Özüňdedir seniň ähli umydyň,
Ýöräber sen, halal ataň zürýady.

***

Atam meýlis-märekäni söýüpdir,
Bir gün söz içinde şeýle diýipdir:
"Aýyp däldir güýçli adam ýeňäýse,
Bir ejiz adamy ýeňmek aýypdyr".

***

Märekede islän zadyň aýtma sen,
Ýola gitseň, iş bitirmän gaýtma sen,
Ýüreginde söýgi bolmadyk adam,
Hergiz ili begendirer öýtme sen.

***

Ejizläp ýören bar, göreşen gerek,
Öýkeläp ýören bar, ýaraşan gerek,
Geler ertir, hökman hoş habar geler,
Diňe sabyr bilen garaşэan gerek.

***

Neslimiz ýaýrasyn, iç-daşly bolsun,
Körpeler köp ýaşap, ak başly bolsun,
Ýürek -hä boş, jübi doly bolandan,
Goý, jübi boş, ýürek buýsançly bolsun.

***

Bu dünýäde at-abraýa çapmaly,
Hoş habary hoş habara sapmaly,
Özi ýykar durar ýaramaz zadyň,
Ýagşy zady bolsa gözläp tapmaly.

***

Durmuş-da bu, geň-taňlyklar bolup ýör,
Daş-töwerek ähli zady bilip ýör.
Biz-ä ony ejiz saýyp degemzok,
Ol hem bizi gorkak saýyp gülüp ýör.

***

Ussatlary çalýan sazy beýgelder,
Pasyllary elwan ýazy beýgelder,
Yaşa sen il-güni beýgeltmek üçin,
Seni iliň-günüň özi beýgelder.

***

Aýyp zatdyr ýaşap ýörmek san bolup,
Ýaşa dünýäň gül ýüzünde hal bolup,
Ýitip gitmez hergiz edilen günä,
Bukudadyr, çykar şum ykbal bolup.

***

Gaýgyçyl adama giň jahan dardyr,
Ýolda ownamasaň, üstünlik ýardyr,
Ynam bolan ýerde güýç bolar hökman,
Ynam ýok ýerinde ejizlik bardyr.

***

Bagtsyz bendäň kalbynda ba:ş bolmazmy?
Kemsineniň gözünde ýaş bolmazmy?
Da:ş bilen urana aş hödür etsek,
Ertir ýene elinde da:ş bolmazmy?

***

Yzymdan ogrynça bakylan eken,
Her zatlar aýdylan, dakylan eken,
"Jan" diýilse, hormat goýuulýar öýtdüm,
"Jan" bilen aýagma kakylan eken.

***

Ýatan bolsaň, zat berilmez "al" diýlip,
Ýas ýerine çagyrylmaz "gel" diýlip,
Öwülmegne mätäç däldir gyzyl gül,
Ýandak islär öwülmegiň "gül" diýlip.

***

Köp ýaňran sözünde tutulýar mydam,
Az gürlän beladan gutulýar mydam,
"Men"diýip, döşüne sesli kakýanyň,
Ýeňsesinden sessiz itilýär mydam.

***

Hakykat öýdeniň hyýaldyr görseň,
Gizlindir öýdeniň aýandyr görseň,
Emelsiz ýassykdaş sataşan erkek,
Ne-hä erkek, ne-de aýaldyr görseň.

***

Ünsli garap töweregiň-daşyňy,
Gysganmagyn bir mätäçden aşyňy,
Ýetimiň başyny sypan adamyň,
Hudaý sypar perzentleriniň başyny!

***

Gijäň ýary. Jana dözüp otyryn,
Dünýäniň matalyn çözüp otyryn,
"Okanlar gaşyny çytmasyn" diýip,
Bir söz ýazyp, on söz çyzyp otyryn.

***

Käte joşup, aýdym boldum, heň boldum,
Käte dymyp, aňlamaza geň boldum,
Ýumuş bilen gatnap bolgusyza men,
Göre-bile bolgusyza deň boldum.

***

Ajap ymaratlar salan kaýdadyr,
Saz döredip, ilki çalan kaýdadyr,
Altyn ussasyny, baý, öwýärler-ä,
Altyny çägeden alan kaýdadyr?

***

Kese-kese bakma, eliňi ber sen,
Köplük nirä bolsa, oturma,ýör sen,
Öýkeläp ýörme-de mydam il-günden,
Käte özüňdenem öýkeläp gör sen!

***

Töhmet atdyň begenene, gülene,
Töhmet atdyň oturana, galana...
Üýtgäp, nдmд цwrьldiň sen-bilemzok,
Il-ä öňki, üýtgemedi ýalana!

***

Iş bitirip, töre geçene gülýär,
Ynanyp, ýüregin açana gülýär,
Kellesine telpek geýer ýaly däl,
Köýnegniň iligi gaçana gülýär.

***

Leýli bar Mejnun dek söýjek tapylsa,
Gürrüň bar tagamyn duýjak tapylsa,
Taýyn men bedewiň naly bolmaga,
Işigine kakyp goýjak tapylsa.

***

Çat açan çüregi seplejek ýokdur,
Şaglap gaýdan sili beklejek ýokdur,
Guda bolan eklär diňe gyzyňy,
Tutuş tohumyňy eklejek ýokdur.

***

Ar-namysly ömür süren gerekdir,
Öz aýbyny özi gören gerekdir,
Tobanyň gapysy hemişe açyk,
Diňe adam bolup baran gerekdir!

***

Gürrüň berip, özi gülýäni gördük,
Aga "gara" diýip bilýäni gördük,
Uly iliň sygýan giň köçesine,
Ýeke özi sygman gelýäni gördük.

***

Durmuşyň oýny kän, bolawer taýyn,
Elden gitjek zat kän, tutawer gaýym,
Azap çekip, gapysyn men açsamam,
Törüne başgalar geçdi bu jaýyň.

***

Umytly bakany golda, Hudaýym,
Bedewi büdretme, ýolda, Hudaýym,
Küýseýäne ýollap Karunyň mülkün,
Maňa göwündeşi ýolla, Hudaýym!

***

Ýagşy görsem, başym atyp barýaryn,
Ýaman görsem, sowlup ötüp barýaryn,
Bagtlydyryn: ile bahyllyk etmän,
Sag-aman ýetmişe ýetip barýaryn.

***

Gül gowşurdum, goşgy düzdüm, ýatmadym,
Oňa ýetmek üçin näme etmedim?!..
Ýatlama ýaşlygyma äkitjek boldy,
Garrylykdan utanamsoň gitmedim.

***

Bil guşalgy bolsa, ýolumyz taýýar,
Goldaw zerur bolsa, ilimiz taýýar,
Akyl berjek dynjyn alsyn bir çetde,
Kömek berjek bolsa, pi:limiz taýýar.

***

Ýiten zatlaň bary düýnüň içinde,
Adam ýaşar ýörer synyň içinde,
Ýiti gylyç güjeňlemez özüni,
Ses-üýnsüz durandyr gynyň içinde.

***

Kän gülme, samsykdyr öýdüläýmesin,
Az gürle, ýanyňdan gaýdylaýmasyn,
Hergiz ýuwaş görüp, degme adama,
Gizläp ýören zadyň aýdylaýmasyn.

***

Galyň buzuň bir gün erärne garaş,
Doňup galan bagtyň ýörärne garaş,
Kiçijik gowy zat dörän ýerinde,
Uly gowy zadyň dörärne garaş.

***

Akly bolsa, ýas ýerinde gülen ýok,
Dogry sözläp, utanjyndan solan ýok,
Batyrlygy öwreden ýok birine,
Birinden öwrenip sahy bolan ýok.

***

Adyňy ýüregne gaýan dogandyr,
Maşgalaň namysyn aýan dogandyr,
Bir bela uçrasaň, agaň, iniň däl,
Düýşünde tisginjek aýal dogandyr.

***

Atalaryň zer dänesin algyn sen,
Hiç könelmez, ýüregiňe salgyn sen:
Haly saýyp ýören bolsaň öz göwnüň,
Iliň göwnem keçe dдäldir - bilgin sen.

***

Mekirjedir gülüp sözleýän bolsa,
Dost däldir syryny gizleýän bolsa,
Bagtlysyň, adam, eger-de ogluň,
Gündiz ýatyp, gije gezmeýän bolsa.

***

Goja diýdi: "Mydam haýyrda ýörgün,
Näkesden daşda dur, gowyny görgün,
Uly ýaman zadyň üsti hemişe,
Owunjak zatlardan açylýar bir gün".

***

Dana kişi ada çaparmy, gardaş?
Boş kelläni başgap ýaparmy,gardaş?
Görnüp duran zady görmeýän adam,
Heý-de, akylly söz taparmy, gardaş?

***

Kim jaý gurar, kimse salýandyr ýoly,
Kim mal bakar, kimse işleder pili...
Öwnere zady bar çykarmaz sesin,
Öwnere zady ýok irizer ili.

***

Durmuşdyr: büdreseň, iteren bolar,
Ýykylsaň, ýetişip göteren bolar,
Agaç bar ýerinde paltaň bolşy deý,
Sypaýy bar ýerde gödegem bolar.

***

Biri eýdip ýykmalydygyn aýtdy,
Biri beýdip ýykmalydygyn aýtdy,
Maslahatyň haýsyn tutjagyn bilmän,
Orta çykan pälwan güpüräp gaýtdy.

***

Kalpda - Perwedigär, dilimde - sena,
Mert adama - hemdem, ejize - pena,
Meni tanap, soň ýigrenseň aýby ýok,
Tanaman ýigrenip, gazanma günä!

***

Il-gün aýna, ähli zady duýýa-la,
Kimdigiňi aýlap-öwrüp diýýä-le,
Dogry sözli hergiz duzdan ant içmez,
Gerekdir ol ýalan sözi diýýäne.

***

Taryhda galan söz hergiz bozulmaz,
Geýiber, çyn mata asla sozulmaz,
Durmuşda her zadyň öz orny bardyr,
Halynyň üstünden keçe ýazylmaz.

***

Il-gün aýdar daşdygyň ýa gumdugyň,
Lukman aýdar nämäň zyýan, emdigin,
Hiç zat aýdyp bilmez çyzgalan balak,
Emel aýdar çyn pälwanyň kimdigin.

***

Kimsäň göwni ýyldyz bolup bakmakda,
Kimsäň göwni uçut gaýa çykmakda,
Parhsyz garamaň siz körzehinlere,
Zehindirler zehinlini ýykmakda.

***

Ýaman zatdan çalt sowmaly gözüňi,
Saldarlap diýmeli aýtjak sözüňi,
Ýas ýerinde edep saklap bilmeýän,
Toý ýerinde masgaralar özüni.

***

Tebigat - syr, başy yratman gozmaz,
Geň galdyrman, sowal döretmän goymaz,
Her zaman ýaratsa Zöhre,Tahyry,
Garaçomagy-da ýaratman goýmaz.

***

Howpy öňden duýup gaçan ýylgyrýar,
Bäsleşikde ara açan ýylgyrýar,
Gulp buýsanýar: "Göwräm ullakan" diýip,
Baş ýaýkap, kiçijik açar ýylgyrýar.

***

Öz iýjegin özgä beren mertdiler,
Soňra birin-birin gözden ýitdiler,
Meger, olar öz ýaşajak ýaşynam,
Söwer dostlaryna goýup gitdiler.

***

Durmuşyň özüňki, özüňki ýoluň,
Arzuwyň özüňki, özüňki päliň,
Saňa takdyryňy beren il däl-ä,
Zeýrenip ýörmäň nä ýanynda iliň?

***

Çaga bolup giden ulalyp geldi,
Jübüsi boş giden pul alyp geldi,
Bedew besläp ýola saldyk biz ony,
Yzyna eşekli dolanyp geldi.

***

Mejnun bolmaz bir gyz söýeni bilen,
Pir däldir geýimin geýeni bilen,
Her kişiden Ümür Esen çykaýmaz,
Özüne "mirasgär" diýeni bilen.

***

Ynananyň gorpa itmesin, dostum,
Mis altyn deregne gitmesin, dostum,
Käbir zadyň ýiteniniň aýby ýok,
Ataň dakan ady ýitmesin, dostum.

***

Berilmedik zady küýsemän, ýürek,
Berlenje zat bilen oňmagmyz gerek,
Näçe jan etseňem, ýagdaý üýtgemez:
Hamyryndan uly bolmaýar çörek.

***

Yzlap mert ärleriň yzyn taparyn,
Gözläp danalaryň közün taparyn.
Maňa ýagtylykda ýol görkeziň siz,
Garaňkyda ýolum özüm taparyn!

***

Şem ýanar - Gün nurun saçança bolmaz,
Adam emlär - Hudaý seçençe bolmaz,
Öýüň törün nurly gelin alsa-da,
Ah, törde oturan ejeňçe bolmaz.

***

Mert namartdan çörek diläýmez hergiz,
Samsyk dogan derdiň biläýmez hergiz,
Daşdan uçýan, daşa gonýan bürgüdiň,
Ejizlik golaýna geläýmez hergiz.

***

Zehinlä göriplik kim üçin aýyp,
Zehinliň gybaty kim üçin keýp,
Şire "şir" diýmegi näçe kyn göräý,
Yzy aýdar: "Bärden şir geçdi!" diýip.

***

Mekir ýanaşanyn ýolup galýandyr,
Idegsiz agaçlar solup galýandyr.
Ata-ene gidenden soň dünýäden,
Doganyň il biri bolup galýandyr.

***

Kimdi ozal bitmeziňiz bitiren?
Kimdi ozal ýetmeziňiz ýetiren?
...Ah, dogan öňküdir, gatnaşjakdyr-la,
Öňki däl-дä ýanyndaky oturan!

***

Bagtly bolan barmy, heý, ýaman pälden?
Ýagşy bolan barmy aýp gözläp ilden?
Ne-hä emel bilýäň, ne-de güýjüň bar,
Geň galýaryn: neçüýn ýapyşýaň bilden?

***

Gorkýaryn goç ýigit jowranar öýdüp,
Gymmat bahaly zat owranar öýdüp,
Birin ýigrenmekden çekinýärin men,
Çekinemok biri ýigrener öýdüp.

***

Durmuşda keýp edip güleňokmy nä?
Beslenip toýlara geleňokmy nä?
Galdyr başyň, Güni batyran Hudaý,
Daňy-da atyrýar, bileňokmy nä?

***

Käte köz men, käte ot bolup ýörün,
Ýagşa dost, ýamana ýat bolup ýörün,
Hudaý maňa uly söýgi joşupdyr,
Ony ile paýlap, şat bolup ýörün!

***

Durmuşyň oyny köp, kaýyl edýändir,
Gül berer, gapanyn taýyn edýändir,
Köplenç gadry bolmaz görünýän zadyň,
Görünmeýän zatlar maýyl edýändir.

***

Söz gudrat - akylly beýan gerekdir,
Özüni şer işden aýan gerekdir,
Haýry ýok işige gelen baýlygyň, -
Töre geçirmäge aýal gerekdir!

***

Ýumşuň merde düşse, bitdigi bilgin,
Çyn dost öýkelese, ýitdigi bilgin,
Öý içinde gapjyk köpelen bolsa,
Rysgal-döwletiň gitdigi bilgin.

***

Ejem jan diýipdi: "Gara göz, balam,
Hyrsyz kişilerden bolmasyn kinäň,
Ýarak it dandamaz golaý barany,
Oňa parhy näme samsygyň, danaň".

***

Ömür gysga, hergiz bikär ýatmaň siz,
Ýaşaň, işläň, atsyz- sorsuz ýitmäň siz.
Her agaçdan dutar ýasap bolmaýar,
Her adamdan akyl tama etmäň siz.

***

Durmuşdyr: büdreseň, iteren bolar,
Ýykylsaň, ýetişip, göteren bolar.
Gülüň bar ýerinde tikenem bardyr,
Sypaýy bar ýerde gödegem bolar.

***

Goja diýdi: "Söz bar, utar ýat beklän,
Hergiz ýöwselligiň alnynda çökmäň,
Bu gün agyr ýüke döz gelen gerden,
Ertirki ýüke-de döz geler hökman!"

***

Bir gün begenersiň, bir gün solar sen,
Bir gün ýykylarsyň, bir gün galar sen,
Özüňden gorkmagyn - zehin açylar,
Özüňden utangyn - adam bolar sen.

***

Ak ýürek şer işe iterýän däldir,
Agyr ýüki her kes göterýän däldir,
Başy zeýrenç bilen başlanýan işiň,
Soňy hergiz şowly gutarýan däldir.

***

Hergiz ejiz sözi alman dahana,
Işle yadawlygy etmän bahana,
Dünýä bizden tamakindir bir zatlar,
Ýogsam gelermidik ýagty jahana.

***

Ýektünek ili söýermi, heý-de,
Namysly işlemän iýermi, heý-de?
Parhy näme: otyrmy ýa dik durmy,
Akmak akylly söz diyermi, heý-de?

***

Erjel maksadyna ýeter biguman,
Haram baýlyk durmaz, ýiter bigьman,
Öz günäsin ötüp bilmeýän adam,
Özgäniň günäsin öter biguman.

***

Kä işim şowuna, monça bolýan men,
Kä büdreýän, ýaprak ýaly solýan men.
Bir görseň özüm sygmaýan dar otag,
Bir görseň ähli zat sygýan dünýä men.

***

Ýüzler ajy söze solmaýarmy nä!
Bagt duýdansyzja gelmeýärmi nä!
Ýitirilen gymmat zat tapyljak bolsa,
Wah, ozal ýitmände bolmaýarmy, nä!

***

Bir zat soramakçy, siz maňa aýdyň:
Ýakynyň sekmese, nähili öýdür?
Erkek dogan gelse - adaty gürrüň,
Aýal dogan gelse - kiçijik toýdur.

***

Alkyşly, sogaply hünärler bardyr,
Zemin görki arça, çynarlar bardyr,
Öçügsi däl bolsa ,dost, durmuşymyz,
Ýagty saçyp ýören çyn ärler bardyr.

***

Toý gyzyksyz geçer ýaşlar bolmasa.
Ýüzük görksüz ajap gaşlar bolmasa.
Kiçi adam gurar uly şäheri,
Köşk gurulmaz kiçi daşlar bolmasa.

***

Durmuşdyr, müzzerme, başyňy galdyr,
Bolmajak zat ýokdur - berk ýapyş, boldur!
Begen sen, gazansaň kiçijik ýeňşi,
Ullakan ýeňişi getirýän şoldur!

***

Gidiber, maksada elter ýol seni,
Hergiz terk etmesin ýagşy päl seni.
Ýaşa gözüň dikmän iliň zadyna,
Derejeläp töre geçi:r il seni.

***

Et tapylsa, düzer ýaly çiş bardyr,
Degmän, ýuwaşda-da ýiti diş bardyr.
Eýdip-beçdip öýkünse bor bilbile,
Bilbil bolup dogulmakda iş bardyr!

***

Sabyrlylyk bir gün bagta sapýar, dost,
Azaphon agtaran zadyn tapýar, dost.
Äga bolaly biz arzan zatlardan,
Olar gymmat zadyň öňün ýapýar, dost.

***

Bagt gerek, dünýäni süreriň ýaly,
Goldaw gerek, ganat gereriň ýaly,
Men hemişe ýalňyzlykda agladym,
Köpçülikde gülüp ýörerim ýaly.

***

Zehinsiz köplükdir - rehimsiz daraň,
Zehinli seýrekdir - çaga deý goraň.
Bagtyň nämedigin bagtly bilmez,
Bagtyň nämedigin bagtsyzdan soraň!

***

Gödegiň sözünde ýakym boljakmy?!
Sadyr atan suwda akym boljakmy?!
Gadrym bilen uly adamlar barka,
Meniň ownamaga hakym boljakmy?!

***

Begeneni bardyr, solany bardyr,
Ýykylany bardyr, galany bardyr,
Bilip goý: köp puluň bardyr haramy,
Köp sözüňem hökman ýalany bardyr.

***

Bagtym gözläp, ahyr saňa ýetdim men,
Söýgiň zerli gapysyny itdim men,
Bu gün bolsa baş ýaýkap, ýok , senden däl,
Ýalan wada, ýalan sözden gitdim men.

***

Ekilmedik ýerde biteni bardyr,
Gep-gybat içinde ýiteni bardyr,
Baýlyk baryn toplap, nesillerine,
Öýke-kine goýup gideni bardyr.

***

Sen kiçi adamy ejizdir bilme,
Ýaňsy bilen garap, üstünden gülme,
Altyn teňňe kiçijikdir hemişe,
Kiçijikdir pili tükgerdýän gülle!

***

Ysgalman ötülse, güller haýranmyş,
Dür söz diňlenmese, diller haýranmyş,
"Nämüçin bu dünýä geldikä?" diýip,
Ömri boş geçene ýyllar haýranmyş.

***

Biraz salym dynç bermekçi özüme,
Entek ynamym bar b:ildir dyzyma,
Deňizem hemişe joşmazdan ozal,
Assa-ýuwaş çekilýändir yzyna.

***

Ejizjedir ýördük - baş oldy,
Golaý ýerdir öýdüp ýördük - daş oldy,
Iner berenimiz salama gelmän,
Iňňe berenimiz garyndaş oldy.

***

Gaýgyly gürrüňe gülen barmydyr?
Aýdylmasa, syry bilen barmydyr?
Heniz dogmadykdan ogully bolup,
Dogramçadan ýagly bolan barmydyr?

***

Kimse gidip barýar, kimseler gelýär,
Kimse sortduryp dur, kimseler gülýär,
Galyňdan ýukalyp, köpden azalyp,
Adam giç, juda giç düşünýär dünýä.

***

Ynha, ýetip geldi şol gara günem,
Tor diýdi: "Siz barmy-bardyryn menem".
Balyklara gülmäň näme balyjak,
Şol tor ulalaňda aparar senem!

***

Güýz şemaly şuwlaýar. Daňy ýatman atyryn,
Etmeli iş juda kän, haýsy birin bitirin?
Pellehana daşda däl - begener çapyksuwar,
Pellehana daşda däl - gama batyp otyryn.

***

Göz bar ýagşy zady görerim ýaly,
Söz bar ile paýlap ýörerim ýaly,
Töweregime bagt diläp ýaşaýan,
Özüm bagtly ömür sürerim ýaly.

***

On dört ýaşda ele alanym meniň,
Bolan däldir sözde ýalanym meniň,
Gitsem, ak kagyzlar agymy aglap,
Gölegçä goşular galamym meniň!

***

Açylan aýbyňy ýapyp bilmersiň,
Ýalan zady çyna sapyp bilmersiň,
Daşyň arasynda gizlenen daşy,
Näçe gözleseňem tapyp bilmersiň.

***

Abraý – akyl bilen alan, seniňki!
Şöhrat – tarp ýerden ýol salan, seniňki,
Galam ýetdi – beýik bolup bilmedim,
Beýik bolup doglan, galam seniňki!