Özüm hakda, döwür hakda

280 миллион илатын 18 миллионы ССКП члени экен, ягны коммунистлер (шол довур) 18 миллион адамын añы чуйрэн болса гунэ Горбачёвда дэлмикэ диййэн.. (оз пикирим).

Babyşgalaly, şuňa meňzeş pikiri önem biri aýtdy maňa, näme diýýär-ä: "1812-nji ýylda diýýär Napoleon on iki dilde gürleýän läşger bilen çozanda rus halky ýurdy gorady, 1918-nji ýylda öň dört interwent döwlet çozanda halk sowet häkimiýetini gorady, 1941-de gitlerçi orda çozanda halk SSSR-i gorady. Halk islese goraýar, 1991-de goramady, diýmek, halkda goramak islegi bolan däldir-dä" diýýär.

Ерунда! Men jogabyny berdim: ýok, Russiýada beýle bolmaýar diýdim: "Napoleon çozanda Aleksandr patyşa gylyç bilen olary bir özi kowdy, interwensiýada Leniniň bir özi maksim pulemýot bilen atyp kowdy, gitlerçileri Staliniň bir özi katýuşadan snarýad ýagdyryp kowdy, halk bärde priçýom" diýdim. "Bu ýerde meseläni bir adam çözýär. SSSR-i hem Gorbaçew islese saklardy, islemedi ýykdy. Halk ýöne seredip durýar. Ýekeje adam islänini edýär, halk diňe depdere belleýär "şoňa şaýat men" diýip" diýdim. "280 million ilat ýöne gowluk bolsa begenmek, erbetlik bolsa gargynyp durmak üçin" diýdim.

Ýa meniň gürrüňdeşim parallel bir dünýäde ýaşaýar, ýa men - bilmedim. Taryha düşünişimiz başga-başga eken garaz.

"Metjidiň haraba öwrülýän döwri,
Ýüze urýan döwri dowzahyň howry,
Hemem halkyň ogullarynyň
Satylan wagty,
Atylan wagty
Bolşewik ýurduny syndyrmak üçin
Jeňbazlaryň ýatanok gowry,
Adamyň adama dost, dogan döwri
Tapdym men bagty".

"Пир во время чумы" diýilýänimikä?

Käwagt edebi eserler ajaýyp taryhy resminama bolup hyzmat edýärler. Beýle setirleri muzeýlerde saklamak gerek. Ebedi saklamaly. Gaýtalanmajak taryhy tipleriň keşbini bütin aýdyňlygy bilen görkezýär ol. Bet! Bet! (;-))

Ýogsam nesiller halkyň ogullarynyň satylan wagty, atylan wagty diňe olary satýan ýerliler bilen atýan gelmişekler bagtly bolandyr öýderler. Emma heşelle kakýarlar başga-da kän eken-ä. Şoňa subutnama hökmünde saklamaly beýle ýazgylary.

Elbetde, bu ýerde gürleýän edebi gahrymandyr. Awtobiografik bolup bilmez beýle zatlar. Awtor halkyň ogullarynyň arasyndadyr. Başgaça bolup bilmez. Şahyr bilen onuň döreden gahrymanyny garym-gatym etmäliň.

Hakyky демонический obraz döredipdir şahyr. Apokalipsis. Dowzahyň howry. Ýüz müňlerçe şehit-gurbanlar. Arasynda-da aýylganç ýaňsyly, şeýtany loh-loh gülki eşidilýär: "Dost-dogan döwri!". Ýöne tekstde onuň goşa dyrnagy unudylypdyr. Опечатка gerek? Ýöne bolsa-da örän bet goşgy.

Beýle dälmikän diýýän.
Meniň pikirimçe. awtor sowet döwrüne özüçe taryhy baha berýär - sowet döwrüniň ateizm, şugulçylyk, repressiýalar, agyr gelen uruş ýaly ýaramaz hadysalaryna garamazdan, adamlaryň kapitalizm döwrüne mahsus bolan - biri-birine möjek däl-de, dost-dogan bolandyklaryny, özüniň hem hut şol döwürde bagt tapandygyny nygtaýar.

Men-ä şahsan häzirki döwrüň işan-mollalaryna hormat goýup bilemok. 50%50 goýsamam berekella. Sebabi şol sreda beletçiligim gatty bek.

37-nji ýylda atasy metjit gurdurany üçin, ýowar edip köpri saldyrany üçin türmede öldürilen işanyň agtygy geroin bilen tutulyp 15 ýyl tussaglykda otyr.
Deňeşdirip görüň?!